Ora ben, se hai un eido investigador no
que se ten significado este estudoso ourensán ese é o da análise da
biobibliografía da escritora Carmen Martín Gaite, sobre a que ten
publicado abondosos textos, entre os que merecen subliñarse monografías
como Los perfiles gallegos de Carmen Martín Gaite (2008) e os manuais Una propuesta de lectura para «Caperucita en Manhattan» (2008) e Guía de lectura «Caperucita en Manhattan» (2010).

Pois ben, continuando con esta liña de investigación González Couso dá agora á luz O fío da escritura,
descritivamente subtitulado “A pegada cultural dos Gaite en Galicia”,
volume que conta cun documentado e moi informativo limiar do poeta e
profesor lugués Claudio Rodríguez Fer, tamén el estudoso da literatura
de noso e recoñecido hispanista.

O fío da escrita leva a cabo un
exhaustivo repaso ás orixes galegas de Carmen Martín Gaite, a familia
materna da cal era de ascendencia ourensá. De feito, a célebre escritora
española veraneou dende cativa en San Lourenzo de Piñor e, cando de
maior emparellou co tamén famoso Rafael Sánchez Ferlosio, ambos pasaron
vacacións na casa familiar que nesta parroquia posuían os Gaite.

Grazas ás laboriosas investigacións de
González Couso hoxe sabemos que o bisavó da escritora, Joaquín Gaite
Núñez, foi un importante docente ourensán (era catedrático de Xeografía
no instituto daquela cidade) e mesmo chegou a fundar unha histórica
cabeceira do xornalismo galego como foi El Orensano e participar, como xurado, no Certame Poético de 1877 no que fora premiado un aínda mozo Manuel Curros Enríquez.

O libro de González Couso fai tamén un
repaso dos contributos do irmán de Joaquín, Antonio Gaite Núñez,
igualmente destacado educador ourensán e director eventual do periódico
que fundara seu irmán.

Do mesmo xeito, o fillo de Joaquín, Francisco Javier Gaite Lloves, avó da autora de Retahílas,
foi tamén un acreditado docente e, así mesmo, un notable ensaísta sobre
os máis variados temas, do que dá cumprida conta González Couso nas
súas precisas páxinas introdutorias.

Aínda que neste O fío da escritura
se tratan tamén outras figuras familiares de relevo (velaí o Padre
Gaite, José Gaite Sancho, apreciado orador sacro e coñecido publicista
de homilías, ou o tío avó da autora, Antonio Gaite Lloves, profesor de
ciencias e un dos fundadores e primeiro director do Ateneo de Ourense,
mesmo Ramón Méndez Gaite, sacerdote, ensaísta, conferenciante e
historiador que tamén publicou artigos sobre Santiago ou Vigo en medios
galeguistas de alén mar como a revista Galicia ou o semanario Tierra Gallega),
ofrece un interese indubidable o capítulo que González Couso dedica a
“O imaxinario galego na literatura de Carmen Martín Gaite”, onde
percorre as pegadas que Galicia e os galegos deixaron en títulos da
autora como Las ataduras, Retahílas, El Pastel del diablo ou La Reina de las Nieves.

O volume remata coa reprodución de tres
curiosos facsímiles debidos a Joaquín e Antonio Gaite Núñez e mais ao
fillo do primeiro, Francisco Javier Gaite Lloves.

O fío da escritura é, con
certeza, un valioso traballo de investigación xenocrítico e biográfico
que fotografa con meticuloso detalle o labor cultural dos Gaite na
Galicia do XIX e primeiros anos do pasado século, á vez que un suxestivo
percorrido polas raiceiras galegas de páxinas e pasaxes narrativas de
Carmen Martín Gaite, unha das máis importantes escritoras españolas dos
tempos recentes, que ten en David González Couso un analista de
excepción.

[Publicado nos xornais El Ideal Gallego, Diario de Ferrol, Diario de Arousa e Diario de Bergantiños, 20-2-2010]