Hai varios motivos para celebrar a saída
deste libro de Mariña Pérez Rei (Toxosoutos), premio "Antón Avilés de
Taramancos" no seu IX certame de relato de aventuras. A primeira, que o
certame e a editorial que o ampara apostasen pola escrita máis alá
doutros criterios máis ou menos paternalistas que privilexiasen un
potencial lector preguiceiro, previsible e decote desprezado. O certame é
" de relato de aventuras" e aquí cabe tanto un caprichoso encadeamento
de avatares coma, en contadas ocasións, o porfiado empuxe do heroe por
certo cambio de escenario significativo onde vivir e medirse: algúns
textos de mestres do xénero, como Conrad, remítennos a esta situación
onde a aventura, como tal, queda estilizada, ralentizada peripecia, para
ser un acto de vontade, intención heroica: puro pensamento valente.
Esta é unha aposta arriscada, agora e sempre; pois ben, por aí circula
este relato.
Costa necrópole lévanos a
Mauritania, a un cemiterio de buques onde o sol, a area, o mar e un
ruído de miseria e traballo tecen un mínimo tapiz onde un home novo
espera por embarcar para outro mundo... Iso e a penuria dun deserto que o
levou ata aí desde unha moi arredada Casa: nai, tradición, pasado que o
protagonista quere desdicir. Quere ser; ser el.
lévanos a
Mauritania, a un cemiterio de buques onde o sol, a area, o mar e un
ruído de miseria e traballo tecen un mínimo tapiz onde un home novo
espera por embarcar para outro mundo... Iso e a penuria dun deserto que o
levou ata aí desde unha moi arredada Casa: nai, tradición, pasado que o
protagonista quere desdicir. Quere ser; ser el. Este
é un segundo motivo para celebrar a saída deste libro: con esta
temática poderiamos atoparnos cun clásico libro benintencionado,
politicamente correcto sobre as penurias dos subsaharianos que cruzan
desertos, que se someten a mafias para atopar a redención, certa
dignidade en Europa; unha especie de narración "Pepiño Grilo" que
ultimamente tanto abundou.... Pero non. Sen renunciar a contar esa
miseria, esa miseria que debe ser contada como calquera outra, Costa necrópole
abandona calquera "tipismo" e fai do protagonista, Said, unha persoa
calquera, moi reflexiva, moi lúcida, que puidera ser tanto do terceiro,
segundo ou do primeiro mundo; isto é o que lle dá unha prestancia e unha
dignidade que a miúdo desaparece en nome duns supostos e consabidos
"valores", noutras narracións con este tipo de personaxe. Esa é a
aposta, creo, deste libro.
O camiñar do
subsahariano polo deserto é, nos mellores momentos do relato, o facer de
calquera persoa teimuda, valente, ambiciosa cara ao outro que nos
agarda ou que esperamos que nos agarde como promesa por ter nacido, é o
facer da ilusión que nos tensa como frecha antes da consabida derrota...
O sol, a sede, o porfiado camiñar, a espera inevitable no inevitable
traballo son fíos mínimos onde se tece a historia do protagonista. O
mellor de todo, ao meu entender, é cando máis espido está o relato pois é
aí cando estamos nós, calquera de nós, como voz, enfrontándonos a medos
e a ilusións perante o descoñecido, adestrándonos en círculos sobre a
Casa ou arredándonos definitivamente dela; independentemente de raza,
condición social e outras consideracións sociolóxicas.
Hai unha
vontade clara por afastar a narración dun realismo que para este
propósito sería parvo; a voz deste protagonista é elegante, rica e, ao
tempo, contida. A narración abeira á lírica, aquí, sen desmesura:
contense no sentimental e chega ao argumentativo: fugas sobre fugas,
nisto dos xéneros. Un libro distinto, pois, unha aposta para ler. Por
certo, ten unhas ilustracións, en tinta augada, moi de agradecer á
autora e á editorial: magníficas.
